) طراحی و ساخته شدهاند. این برجها كه بهعنوان یك نشانه شهری، سمبل معماری معاصر مالزی نیز به شمار میروند و از جمله طرحهای شاخص در زمینه استفاده از تكنولوژی هستند، جایزه معماری آقاخان را در سال 2004 نصیب خود
برجهای پتروناس كه سازههای شگفتآور و عظیمی از شیشه و آهن هستند، با 88 طبقه و منارههایی به بلندی 30 متر، تجسمی عینی از رویاهای معمار، سزار پلی میباشند. کاربرد 26 هزار تن آهن در اسکلت فلزی این برجها، دو نمونه بینظیر از بزرگترین سازههای فلزی تاریخ را به نمایش گذاشته است. پیریزی برج¬های پتروناس به صورت گسترده، در مساحتی بیش از 5/1 هکتار و حجمی معادل 70 هزار تن بتن، كه 3 روز متوالی، 24 ساعته ادامه داشت، بزرگ ترین پی ریزی یکباره ای میباشد كه تا به آن تاريخ انجام گرفته است. اما این پی عظیم، به تنهایی قادر به تامین مقاومت ساختمان در طول یک زلزله عظیم نخواهد بود. ازاینرو در برج¬های دوقلوی پتروناس 14 دمپر (Damper) نصب شده است. این وسیله که در خرپاهای مورب سازه فلزی نصب میگردد، لرزش ساختمان را در طول زلزله کاهش میدهد و درست مانند یک کمک فنر اتومبیل عمل می¬کند. یک آسمانخراش با دمپر میتواند 3 برابر یک آسمان خراش معمولی، انرژی تولید شده توسط زلزله را جذب کند. هرچه زلزله طولانیتر باشد، دمپر میتواند موثرتر باشد و با هر موج زلزله، انرژی بیشتری جذب کند.
هنگام برخورد باد با یک برج، ساختمان مانند بادبان قایق عمل میکند. برای اینکه ساختمان بتواند نیروی باد را تحمل کند، باید به قدری انعطافپذیر باشد که بتواند مقداری از نیروی باد را جذب کند و در عین حال به اندازه کافی مستحکم باشد تا آسیبی نبیند.
برجهای دوقلو با ارتفاع تقریبی 460 متر، بگونهای طراحی شده¬اند که بتوانند بادهای ویرانکنندهای را که در فصل تایفون میوزند، تحمل کنند. این تندبادها که به سرعتی بالای 140 کیلومتر در ساعت نیز میرسند، طراحی هرنوع آسمانخراشی را در این منطقه با مشكلات متعدد مواجه میكند. سزار پلی دارای دیدگاهی بود كه به رفع این مشكل كمك میكرد: «ما پیشنهاد كردهایم بین دو برج (در طبقات 41 و 42) یك پل ارتباطی باشد، این پل با تكیهگاههای خود، دروازهای به سوی آسمان میسازد.» اما دیدگاه معماری پلی با شرایط فیزیکی برجها مغایرت پیدا کرد؛ زیرا میبایست خود را با حركتهای مختلف هر كدام از دو برج مطابقت دهد كه در این حالت انعطافپذیری مستقل هر برج، بهعلت اتصال به یك پل مشترك، عملا غیرممكن میگردد. خطر واقعی زمانی است که بادهای چرخان همزمان از زوایای مختلف به برجهای دوقلو برخورد کنند و برجها در جهات مختلف خم شوند، در این هنگام، این پل 900 تنی جدا خواهد شد و از ارتفاع 182 متری به پیاده¬رو شلوغ پایین سقوط خواهد کرد.
برای حل این مشکل خاص طراحی، مهندسین وسیلهای را از فن آوری زلزله قرض گرفتند، «دمپر». در حقیقت دوپایه استوانهای پل كه 35 متر طول و هرکدام 60 تن وزن دارند، دمپرهای عظیمی هستند که در هنگام خم شدن و تکان خوردن هر ساختمان کشیده شده و به جای خود باز میگردند. برای پیشگیری از شکسته شدن پل، هنگام خم شدن برجها در جهات مختلف، پایههای تکیه گاه، به جای اتصال مستقیم به پل و برجها، به صفحههایی گردان وصل میشوند که میتوانند حداقل 45 درجه در هر جهت بچرخند. به این ترتیب پایههای دمپر، چرخش و پیچش را جذب میکنند، در حالیکه سیستم تکیهگاه داخلی پل بدون حرکت باقی میماند.
ساختار پيچيده برجهای دوقلوی پتروناس، نمونه ای از تلاش و همكاری تنگاتنگ معماران و مهندسان سازه در تحقق بخشیدن به رویای تسخیر آسمان محسوب میشود. مسلماً با پیشرفت تکنولوژی، رویای ساخت آسمانخراشهایی جامه عمل به خود خواهد پوشید كه حتی در تصور بشر كنونی نیز نمیگنجد. شاید بتوان گفت چالش آینده، خلق ساختمانهای بلندتری باشد که در عین برخورداری از تكنولوژی پیشرفته، هم زیبا و باوقار باشند و هم به قصد خدمت به مردم و ارتقاء محیط شهری ساخته شده باشند. برای حل این مشکل خاص طراحی، مهندسین وسیلهای را از فن آوری زلزله قرض گرفتند، «دمپر». در حقیقت دوپایه استوانهای پل كه 35 متر طول و هرکدام 60 تن وزن دارند، دمپرهای عظیمی هستند که در هنگام خم شدن و تکان خوردن هر ساختمان کشیده شده و به جای خود باز میگردند. برای پیشگیری از شکسته شدن پل، هنگام خم شدن برجها در جهات مختلف، پایههای تکیه گاه، به جای اتصال مستقیم به پل و برجها، به صفحههایی گردان وصل میشوند که میتوانند حداقل 45 درجه در هر جهت بچرخند. به این ترتیب پایههای دمپر، چرخش و پیچش را جذب میکنند، در حالیکه سیستم تکیهگاه داخلی پل بدون حرکت باقی میماند. ساختار پيچيده برجهای دوقلوی پتروناس، نمونه ای از تلاش و همكاری تنگاتنگ معماران و مهندسان سازه در تحقق بخشیدن به رویای تسخیر آسمان محسوب میشود. مسلماً با پیشرفت تکنولوژی، رویای ساخت آسمانخراشهایی جامه عمل به خود خواهد پوشید كه حتی در تصور بشر كنونی نیز نمیگنجد. شاید بتوان گفت چالش آینده، خلق ساختمانهای بلندتری باشد که در عین برخورداری از تكنولوژی پیشرفته، هم زیبا و باوقار باشند و هم به قصد خدمت به مردم و ارتقاء محیط شهری ساخته شده باشند.
برج¬های پتروناس، فصلنامه معماری و شهرسازی، شماره 78 -79، پاییز و زمستان 1383.
ـ فصلنامه معماری ایران (موضوع ویژه برج و شهر و آینده برج)، شماره 10 و 11، پاییز و زمستان 1381.
ـ فیلم آسمان¬خراش¬ها، تهیه شده توسط مهندسین مشاور یکان.
ـ مسائل اساسی بلندمرتبه¬سازی برگزیده از آخرین چاپ کتاب ولفگانگ شولر و مقالات چهارمین کنفرانس جهانی ساختمان¬های بلند، گروه مترجمان، 1375، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری